Bác sĩ Dmitry Yaranov, người đứng đầu Chương trình Điều trị Suy tim giai đoạn cuối tại Bệnh viện Baptist Memorial (Mỹ), vừa chia sẻ về những yếu tố dinh dưỡng quan trọng giúp duy trì sức khỏe tim mạch. Tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong tại Mỹ cũng như trên toàn thế giới. Do đó, việc bổ sung các dưỡng chất cần thiết thông qua chế độ ăn uống và thực phẩm chức năng đóng vai trò quan trọng.

Bác sĩ Yaranov thường xuyên bổ sung ba loại dưỡng chất chính vào chế độ hàng ngày của mình, gồm Omega-3, Magne glycinate và Vitamin D. Omega-3 đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch bằng cách giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, giảm mức triglyceride và duy trì các tế bào máu khỏe mạnh.

Magne là một khoáng chất cần thiết không chỉ cho sức khỏe tim mạch mà còn cho cơ xương khớp và não bộ. Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp. Bác sĩ Yaranov luôn kiểm tra nồng độ Magne trong máu định kỳ để đảm bảo nó ở mức tối ưu.

Không kém phần quan trọng, Vitamin D là một dưỡng chất giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi và có thể giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim. Tuy nhiên, bác sĩ Yaranov nhấn mạnh rằng việc sử dụng thực phẩm bổ sung chỉ là một phần của lối sống lành mạnh. Những thói quen cơ bản như thường xuyên vận động và duy trì chế độ ăn uống cân bằng mới là nền tảng vững chắc để bảo vệ sức khỏe tim mạch.

Bác sĩ Yaranov cũng lưu ý rằng việc bổ sung các dưỡng chất cần được thực hiện một cách hợp lý và dưới sự giám sát của chuyên gia y tế. Việc sử dụng thực phẩm bổ sung không nên thay thế cho chế độ ăn uống cân bằng và lối sống lành mạnh. Thay vào đó, chúng nên được xem như một phần bổ sung để tăng cường sức khỏe tổng thể.

Như vậy, việc duy trì một trái tim khỏe mạnh đòi hỏi sự kết hợp giữa chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống tích cực và việc bổ sung dưỡng chất một cách hợp lý. Với những lời khuyên từ bác sĩ Yaranov, chúng ta có thể có thêm kiến thức để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe tim mạch của mình một cách hiệu quả.

Người bệnh sỏi thận nên có một chế độ ăn uống cân đối và khoa học để giảm nguy cơ hình thành sỏi. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, những người bị sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu oxalat, như rau chân vịt, cần tây, củ dền. Mặc dù các loại rau củ này cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể, nhưng một số loại rau chứa oxalat cao có thể kết hợp với canxi tạo thành sỏi trong đường tiết niệu, phổ biến nhất là sỏi canxi oxalat.

ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, khẳng định rằng việc tiêu thụ thực phẩm chứa oxalat không trực tiếp dẫn đến sỏi thận. Tuy nhiên, đối với những người có tiền sử hoặc nguy cơ cao bị sỏi thận, việc kiểm soát lượng oxalat nạp vào là rất quan trọng để giảm nguy cơ tái phát. Thay vì loại bỏ hoàn toàn các loại rau củ giàu oxalat, người bệnh nên ăn đa dạng các loại rau củ, xây dựng thực đơn cân đối và lưu ý cách chế biến để đảm bảo dinh dưỡng. Bên cạnh đó, việc uống đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày cũng giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi.

Nước giúp pha loãng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu, từ đó hạn chế sỏi hình thành. Để hạn chế nguy cơ sỏi thận, người bệnh nên kết hợp rau củ giàu oxalat với thực phẩm giàu canxi tự nhiên như sữa, phô mai, cá nhỏ cả xương hoặc đậu phụ. Sự kết hợp này giúp canxi liên kết với oxalat trong đường tiêu hóa, giảm lượng oxalat hấp thu vào máu và đào thải qua phân.

Ngoài ra, người bệnh nên giảm ăn mặn, tránh tiêu thụ quá nhiều đạm động vật và hạn chế bổ sung vitamin C liều cao. Những yếu tố này có thể làm tăng nồng độ khoáng chất trong nước tiểu và kích thích hình thành sỏi. Người có nguy cơ sỏi thận cũng cần tránh nhịn tiểu, uống quá ít nước, sử dụng thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc hoặc lạm dụng thuốc lợi tiểu.

Để phòng ngừa sỏi thận, mỗi người nên kiểm soát cân nặng, vận động thường xuyên và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ nếu có tiền sử bị sỏi thận. Định kỳ khám dinh dưỡng, đo thành phần cơ thể và xét nghiệm vi chất trong cơ thể để xác định tình trạng sức khỏe và nhận tư vấn phù hợp. Bằng cách áp dụng một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống cân đối, người bệnh có thể giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Thịt vịt không chỉ là một món ăn được yêu thích vì hương vị thơm ngon mà còn là nguồn cung cấp dưỡng chất phong phú, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Với hàm lượng protein cao chất lượng, thịt vịt cung cấp đủ các acid amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp được. Đây là yếu tố quan trọng cho quá trình xây dựng và sửa chữa các mô trong cơ thể.

Lợi ích của thịt vịt đối với sức khỏe là rất đa dạng. Trước hết, thịt vịt là nguồn cung cấp protein thiết yếu giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại nhiều loại bệnh tật. Ngoài ra, nó còn giúp duy trì làn da khỏe mạnh và tươi sáng, hỗ trợ sự phát triển của các mô và đảm bảo sức khỏe cho thai nhi. Thịt vịt cũng là nguồn cung cấp các khoáng chất quan trọng như kẽm, selen và vitamin B. Những chất này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình trao đổi chất ở tế bào, hỗ trợ chức năng của tuyến giáp và tăng cường sức khỏe của hệ thần kinh.

Cụ thể, trong 100g thịt vịt, có chứa 1,9 miligam kẽm, tương đương khoảng 24% lượng khuyến nghị hàng ngày cho phụ nữ. Kẽm là khoáng chất quan trọng giúp kích hoạt và vận hành các enzyme cần thiết cho quá trình trao đổi chất của tế bào diễn ra hiệu quả và khỏe mạnh. Bên cạnh đó, thịt vịt cũng chứa một lượng selen cao – 14 microgam trong 100g, chiếm khoảng 25% lượng khuyến nghị hàng ngày. Selen đóng vai trò tích cực trong việc điều hòa nhiều chức năng enzyme trong cơ thể, đặc biệt có lợi cho phụ nữ mang thai.

Không chỉ dừng lại ở đó, thịt vịt còn giàu chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động có hại của các gốc tự do. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thịt vịt thủy phân là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa dồi dào, góp phần bảo vệ cơ thể. Ngoài ra, thịt vịt cũng là nguồn cung cấp vitamin B5 và vitamin B12豐富, giúp tăng cường hệ thần kinh, đặc biệt trong giai đoạn thai kỳ. Vitamin B5 hỗ trợ sản xuất các hóa chất quan trọng trong dẫn truyền thần kinh, trong khi vitamin B12 cung cấp sự bảo vệ tốt chống lại tổn thương thần kinh.

Một lợi ích khác của thịt vịt là khả năng cải thiện số lượng huyết sắc tố, tăng cường sản xuất hồng cầu và ngăn ngừa nguy cơ thiếu máu. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người cần bổ sung thêm chất sắt và cải thiện tình trạng máu.

Khi thưởng thức thịt vịt, cần lưu ý một số điều để đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Phụ nữ mang thai hoàn toàn có thể ăn thịt vịt, nhưng điều quan trọng là các món ăn từ thịt vịt cần được nấu chín kỹ trước khi ăn. Tuyệt đối không nên ăn thịt vịt tái hoặc sống vì thịt chưa nấu chín hoặc nấu chưa kỹ có thể chứa vi khuẩn gây hại. Đây là điều quan trọng để phòng tránh các biến chứng thai kỳ nghiêm trọng có thể xảy ra và đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi.

Tóm lại, thịt vịt là một nguồn dinh dưỡng phong phú và đa dạng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, việc tiêu thụ thịt vịt cần được thực hiện một cách hợp lý và khoa học.

Bữa sáng được xem là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể sau một đêm dài và khởi động quá trình trao đổi chất. Tuy nhiên, nhiều người trẻ hiện nay có xu hướng cắt giảm hoặc bỏ qua bữa sáng do áp lực thời gian và nhịp sống vội vã. Một khảo sát của IPOS tại Việt Nam vào năm 2023 cho thấy có đến 17,5% người dân cho biết họ thường xuyên bỏ qua bữa sáng. Điều này có thể dẫn đến mệt mỏi, mất tập trung và ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Một bữa sáng khoa học cần cung cấp đủ 4 nhóm dưỡng chất thiết yếu: chất đạm, chất bột đường, chất béo lành mạnh và vitamin, khoáng chất. Chất đạm giúp xây dựng cơ bắp và cung cấp năng lượng bền vững, trong khi chất bột đường cung cấp năng lượng nhanh cho não và cơ thể. Chất béo lành mạnh hỗ trợ hoạt động trí não và hấp thu vitamin, còn vitamin và khoáng chất tăng cường miễn dịch và thúc đẩy quá trình trao đổi chất.

Fami Go là sản phẩm dinh dưỡng được chế biến từ 100% đậu nành chọn lọc kết hợp với các loại hạt có nguồn gốc Việt Nam, cung cấp giải pháp cho bữa sáng tiện lợi, trọn vẹn với 4 dưỡng chất đạm, bột đường, chất béo và vitamin cần thiết. Sản phẩm sử dụng đạm đậu nành tự nhiên, được đánh giá là nguồn đạm chất lượng cao, tương đương đạm động vật. Fami Go có hàm lượng đạm tự nhiên cao hơn 50% so với nhiều sản phẩm cùng loại, giúp mang lại nguồn năng lượng bền vững cho buổi sáng.

Bên cạnh đạm tốt, Fami Go còn tích hợp bột đường, chất béo lành mạnh và nhóm vitamin và khoáng chất thiết yếu như B1, B2, B6, D3, Biotin – hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng, chuyển hóa năng lượng và giúp hệ thần kinh hoạt động khỏe mạnh. Mới đây, Fami Go đã ra mắt vị đậu xanh gạo đỏ mới, thêm lựa chọn cho người tiêu dùng.

Fami Go hy vọng sẽ trở thành người bạn đồng hành, mang đến nguồn dinh dưỡng cân bằng để bạn bắt đầu ngày mới trọn vẹn và vững bước trên hành trình chinh phục thành công. Với cam kết cung cấp sản phẩm chất lượng cao và tiện lợi, Fami Go là lựa chọn lý tưởng cho những người bận rộn nhưng vẫn muốn đảm bảo sức khỏe và năng lượng cho ngày mới. Thông tin thêm về sản phẩm có thể được tìm thấy tại https://www.famigo.vn/ hoặc các kênh truyền thông chính thức của Fami Go.

Nước dừa đã trở thành một thức uống phổ biến và được ưa chuộng rộng rãi nhờ vào vị thanh mát và giá trị dinh dưỡng phong phú mà nó mang lại. Tuy nhiên, cũng như bất kỳ loại thực phẩm nào khác, nước dừa không phải là lựa chọn phù hợp cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người có vấn đề sức khỏe cụ thể. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những lợi ích tiềm năng cũng như rủi ro có thể gặp phải khi sử dụng nước dừa.

Nước dừa là một nguồn cung cấp dưỡng chất tự nhiên tuyệt vời. Một cốc nước dừa thông thường chứa khoảng 60 calo, 15g carbohydrate, 8g đường và một lượng đáng kể các khoáng chất quan trọng như canxi, magie, phospho và kali. Ngoài ra, nước dừa cũng được biết đến với khả năng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương, hỗ trợ sức khỏe cho người mắc bệnh tiểu đường và thậm chí ngăn ngừa sự hình thành sỏi thận.

尽管 vậy, bên cạnh những lợi ích kể trên, nước dừa cũng có thể không phù hợp với một số nhóm người nhất định. Những người có huyết áp thấp nên thận trọng khi uống nước dừa vì nó có thể dẫn đến việc hạ huyết áp thêm, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt và thậm chí là ngất xỉu. Người bị dị ứng với nước dừa cũng nên ngừng sử dụng ngay lập tức để tránh các phản ứng tiêu cực. Hơn nữa, những người bị tăng kali máu cũng nên tránh uống nước dừa vì nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng của họ.

Để có thể tận hưởng được lợi ích mà nước dừa mang lại một cách đúng đắn, chúng ta nên chú ý đến thời điểm và cách thức sử dụng. Dừa ở giai đoạn 6-7 tháng tuổi thường được coi là thời kỳ nước dừa ngọt và giàu dinh dưỡng nhất. Việc tiêu thụ nước dừa một cách điều độ không chỉ giúp đảm bảo sức khỏe mà còn giảm thiểu rủi ro có thể xảy ra. Đối với những người có bệnh lý nền, việc tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng nước dừa thường xuyên là một bước đi khôn ngoan.

Tóm lại, nước dừa thực sự là một thức uống tốt cho sức khỏe con người, nhưng điều quan trọng là phải biết cách sử dụng đúng đắn và điều độ. Trong trường hợp bạn có vấn đề sức khỏe đặc biệt hoặc thắc mắc về việc có nên sử dụng nước dừa hay không, tham khảo ý kiến của bác sĩ luôn là lựa chọn sáng suốt nhất.

Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì hệ thống xương chắc khỏe. Mặc dù sữa thường được biết đến như một nguồn cung cấp canxi phổ biến, nhưng có nhiều loại thực phẩm khác cũng chứa hàm lượng canxi cao.

Rau lá xanh là một trong những nguồn cung cấp canxi thực vật dồi dào và dễ hấp thụ nhất. Cải xoăn (Kale) được mệnh danh là ‘siêu thực phẩm’, không chỉ giàu vitamin K, C mà còn cung cấp lượng canxi đáng kinh ngạc. Một cốc cải xoăn tươi có thể chứa hơn 50 mg canxi. Ngoài ra, cải rổ và rau bina cũng là những nguồn canxi tuyệt vời.

Cá và hải sản cũng là nguồn cung cấp canxi từ biển. Nhiều loại cá và động vật có vỏ là nguồn canxi tuyệt vời, đặc biệt là khi ăn cả xương. Cá mòi và cá hồi đóng hộp là ‘ngôi sao’ về canxi. Một khẩu phần cá mòi hoặc cá hồi đóng hộp có thể cung cấp hàng trăm miligam canxi.

Thực phẩm tăng cường canxi cũng là một lựa chọn tiện lợi. Sữa thực vật như sữa đậu nành, sữa hạnh nhân, sữa yến mạch được bổ sung canxi đến mức tương đương hoặc thậm chí cao hơn sữa bò. Đậu phụ tăng cường canxi cũng là một nguồn canxi tuyệt vời.

Các loại hạt cũng là nguồn cung cấp canxi, chất béo lành mạnh và protein dồi dào. Hạnh nhân, hạt vừng và hạt chia là những lựa chọn tốt. Tuy nhiên, không nên thay thế hoàn toàn các nguồn thực phẩm khác bằng hạt, mà nên kết hợp đa dạng các loại thực phẩm để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng.

Nhu cầu về canxi hàng ngày để xương chắc khỏe tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Việc đa dạng hóa nguồn canxi không chỉ giúp cơ thể đáp ứng đủ nhu cầu hàng ngày mà còn mang lại nhiều dưỡng chất quan trọng khác, góp phần xây dựng chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh.

Uống rượu, bia mỗi ngày có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Việc tiêu thụ đồ uống này thường xuyên có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột và gây hỏng men răng.

Rượu, bia có thể gây hỏng răng do chứa carbohydrate dễ lên men, nuôi dưỡng vi khuẩn gây mảng bám trong miệng. Điều này dẫn đến sâu răng và các vấn đề khác về răng miệng. Ngoài ra, uống rượu, bia hàng ngày cũng có thể gây ra chứng xerostomia (khô miệng), làm giảm sản xuất nước bọt, gây khô, khó chịu trong miệng.

Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc trung hòa axit do vi khuẩn trong miệng tạo ra, làm sạch thức ăn thừa và cung cấp khoáng chất để giảm tổn thương men răng. Khi lượng nước bọt giảm, mảng bám sẽ tích tụ nhanh trên răng, dẫn đến các vấn đề về răng miệng.

Uống rượu, bia mỗi ngày cũng có thể gây ra vấn đề tiêu hóa. Rượu, bia được phân hủy trong dạ dày, thúc đẩy sự gia tăng dịch tiêu hóa, gây kích ứng ruột non và đại tràng, dẫn đến đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy. Đồ uống này cũng có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi sống trong ruột, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển không kiểm soát.

Mất nước và hại thận cũng là những rủi ro khi uống rượu, bia mỗi ngày. Cồn trong rượu, bia gây mất nước, làm rối loạn các hormone ảnh hưởng đến chức năng thận, tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.

Uống rượu, bia thường xuyên cũng tăng nguy cơ mắc bệnh mạn tính, bao gồm huyết áp cao, đột quỵ, suy tim và bệnh cơ tim. Để giảm nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, nam giới không nên uống quá hai ly và nữ giới không nên uống quá một ly mỗi ngày, không quá 5 ngày trong tuần.

Một ly rượu mỗi ngày tương đương 150 ml rượu vang hoặc 30 ml rượu mạnh, 360 ml bia. Việc kiểm soát lượng rượu, bia tiêu thụ hàng ngày là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.

Cá cơm, một nguồn nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là trong sản xuất nước mắm, chứa một lượng lớn chất dinh dưỡng. Mặc dù có kích thước nhỏ, cá cơm lại sở hữu một lượng sắt, canxi và vitamin B3 dồi dào, tốt cho tim mạch, xương và hệ miễn dịch. Cá cơm cũng được biết đến với vị ngon đặc trưng và đa dạng cách chế biến.

Tuy nhiên, việc tiêu thụ cá cơm cũng tiềm ẩn một số nguy cơ đối với sức khỏe nếu không được bảo quản và chế biến đúng cách. Theo TS Nguyễn Tử Cương, chuyên gia về an toàn thực phẩm, cá cơm không chứa độc tố acid domoic như một số thông tin đồn thổi. Thay vào đó, có ba mối nguy chính liên quan đến cá cơm: nguy cơ vật lý từ các vật cứng, sắc nhọn; nguy cơ sinh học từ nấm, virus, ký sinh trùng và vi khuẩn; và nguy cơ hóa học từ sự chuyển hóa của chất axit amin histidin thành histamin.

Histamin là chất gây ngộ độc thần kinh, có thể dẫn đến các triệu chứng như tê lưỡi, buồn nôn, nôn mửa, và trong trường hợp nghiêm trọng có thể gây tử vong. Histamin hình thành khi cá cơm được bảo quản trong môi trường có độ ẩm cao hoặc nhiệt độ không phù hợp.

Để đảm bảo an toàn khi tiêu thụ cá cơm, người tiêu dùng cần chú ý bảo quản cá cơm đúng cách. Nếu không chế biến hết trong một lần, nên đóng gói kỹ và bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh, chỉ lấy ra khi cần thiết. Việc này sẽ giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn và ngăn chặn sự hình thành của histamin.

Cá cơm rim lạc là một trong những món ăn phổ biến và được ưa chuộng từ cá cơm. Món ăn này không chỉ có hương vị thơm ngon mà còn cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần cảnh giác và tuân thủ các nguyên tắc an toàn thực phẩm khi chế biến và tiêu thụ cá cơm để đảm bảo sức khỏe.

Như vậy, mặc dù cá cơm là một nguồn nguyên liệu giàu dinh dưỡng, nhưng việc tiêu thụ nó cũng đòi hỏi sự cẩn trọng. Người tiêu dùng cần được cung cấp thông tin chính xác về các nguy cơ tiềm ẩn và cách bảo quản, chế biến cá cơm đúng cách để đảm bảo an toàn sức khỏe.

Tham khảo thêm thông tin về an toàn thực phẩm tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoặc Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) để có được kiến thức chính xác và cập nhật nhất về vấn đề này.

Chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu tại Anh Quốc, Nichola Ludlam-Raine, vừa công bố bảng xếp hạng giá trị dinh dưỡng của 18 loại trái cây phổ biến. Để đánh giá, chuyên gia đã dựa vào các tiêu chí như hàm lượng vitamin, khoáng chất, chất xơ và lượng đường tự nhiên có trong mỗi loại trái cây. Kết quả thu được có thể khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ, khi những loại trái cây thường được sử dụng trong bữa sáng như dưa, dứa và chuối không đạt được điểm cao.

Dưa, bao gồm dưa hấu, dưa lưới và dưa vàng, đã xếp cuối bảng với chỉ 1/5 điểm. Mặc dù chúng chứa nhiều nước, vitamin C và một số loại có cả vitamin A, nhưng dưa lại thiếu chất xơ và các dưỡng chất quan trọng khác, điều này dẫn đến giá trị dinh dưỡng tổng thể khá thấp. Đối với dứa, loại quả thường được sử dụng trong các món tráng miệng hoặc salad trái cây, chỉ đạt 2/5 điểm. Mặc dù chứa nhiều vitamin C và enzym bromelain có lợi cho quá trình tiêu hóa, nhưng hàm lượng đường cao cùng độ axit có thể gây kích ứng nướu răng khiến loại quả này không được khuyến khích dùng thường xuyên.

Chuối, một món ăn sáng phổ biến, cũng không đạt điểm cao với 3/5 điểm. Chuối bị chỉ trích vì giàu đường tự nhiên. Tuy nhiên, chuyên gia Ludlam-Raine cũng thừa nhận rằng chuối có nhiều mặt tích cực, như giàu kali, vitamin B6 và chất xơ, cung cấp năng lượng nhanh và có lợi cho tim mạch. Ngược lại, top đầu bảng xếp hạng là các loại cam, kiwi và các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi…, đạt điểm tuyệt đối 5/5. Chúng không chỉ giàu chất chống oxy hóa, vitamin C, chất xơ, mà còn hỗ trợ kháng viêm và bảo vệ tế bào trước tổn thương.

Tóm lại, không phải loại trái cây nào cũng đáng ăn mỗi sáng. Người bình thường nên đa dạng hóa và chọn loại có chất xơ cao, ít đường. Đối với những người bị tiểu đường hoặc nhạy cảm insulin, cần đặc biệt chú ý đến loại trái cây và khẩu phần để đảm bảo sức khỏe. Việc hiểu rõ giá trị dinh dưỡng của từng loại trái cây sẽ giúp chúng ta đưa ra lựa chọn sáng suốt hơn trong việc xây dựng một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh.

Để biết thêm thông tin về giá trị dinh dưỡng của các loại trái cây và cách lựa chọn thực phẩm tốt cho sức khỏe, bạn có thể tham khảo thêm tại các trang web y tế uy tín hoặc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng.

Nội tạng động vật, như gan, tim, thận, lòng, dạ dày…, là nguồn cung cấp dinh dưỡng giàu đạm, sắt, kẽm, vitamin A và B12. Tuy nhiên, nếu không được làm sạch và chế biến đúng cách, chúng có thể chứa các kim loại nặng và vi sinh vật có hại.

ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, Trung tâm Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết rằng việc ăn nội tạng động vật cần được điều chỉnh để tránh tăng men gan, một dấu hiệu của tổn thương tế bào gan. Nội tạng động vật chứa cholesterol cao, có thể tăng gánh nặng cho gan trong quá trình chuyển hóa lipid, đặc biệt ở người rối loạn chuyển hóa mỡ máu hoặc gan nhiễm mỡ.

Người khỏe mạnh có thể ăn nội tạng động vật tối đa hai lần mỗi tuần với lượng vừa phải, dưới 100g mỗi lần. Những người mắc bệnh gan, tăng men gan, rối loạn lipid máu, cao huyết áp hoặc gout nên hạn chế hoặc kiêng ăn nội tạng động vật theo hướng dẫn của bác sĩ.

Thay vào đó, nên tăng cường protein từ thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ. Khi ăn nội tạng động vật, cần chọn mua từ nguồn rõ ràng, được kiểm định vệ sinh an toàn thực phẩm, và chế biến đúng cách để hạn chế ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Việc lựa chọn nguồn cung cấp nội tạng động vật uy tín và đáng tin cậy là rất quan trọng để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng nên ưu tiên các phương pháp chế biến đơn giản, không chiên rán hoặc sử dụng nhiều dầu mỡ để giảm thiểu việc tăng thêm calo và chất béo. Ngoài ra, một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng kết hợp với lối sống lành mạnh sẽ giúp duy trì sức khỏe tốt và hạn chế các rủi ro có thể gặp phải khi tiêu thụ nội tạng động vật.

Loãng xương, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, hiện đang có xu hướng trẻ hóa do chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D, cùng với lối sống ít vận động. ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết loãng xương thường gặp ở nữ giới sau mãn kinh (từ 50 tuổi trở lên) và nam giới từ 70 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt là ở người trẻ ít vận động, ăn uống thiếu canxi và vitamin D, làm việc trong môi trường thiếu ánh nắng hoặc phụ nữ sau sinh không được bổ sung vi chất hợp lý.

Ở Việt Nam, theo một số nghiên cứu, tỷ lệ loãng xương trên thế giới đã cho thấy sự gia tăng đáng kể. Viện Dinh dưỡng Quốc gia đã thực hiện tầm soát mật độ xương gần 100.000 người vào năm 2023-2024, và kết quả cho thấy 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã loãng xương. Một số thống kê ước tính khoảng 10% nữ tuổi 20-50 và 7% nam độ tuổi này bị loãng xương. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người trẻ chiếm 25% số ca loãng xương được ghi nhận.

Quá trình loãng xương thường diễn ra âm thầm, nên dễ bị bỏ qua. Khi xương đã quá giòn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau lưng mạn tính hoặc giảm chiều cao, gãy xương… lúc này điều trị sẽ phức tạp. Bác sĩ Ngọc đưa ra một số ví dụ về bệnh nhân trẻ mắc loãng xương do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý. Chị Hạnh, 28 tuổi, không bổ sung canxi suốt thai kỳ lẫn sau sinh, đã bị gãy xương chậu do va nhẹ vào giường. Kết quả đo mật độ xương tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy chị bị loãng xương nặng, nồng độ vitamin D trong máu thấp rõ rệt.

Còn anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường 7 năm, làm việc tại nhà, thường xuyên mỏi thắt lưng, tê bì tay chân. Bác sĩ chẩn đoán anh thiếu canxi, vitamin D, mật độ xương thấp hơn nhiều so với trung bình độ tuổi. Những trường hợp này cho thấy việc chăm sóc xương từ sớm là rất quan trọng để giảm nguy cơ loãng xương về sau.

Bác sĩ Ngọc tư vấn rằng nên chăm sóc xương giai đoạn đầu đời đến trước 25-30 tuổi góp phần giảm nguy cơ loãng xương về sau. Chế độ ăn với sữa, cá nhỏ nguyên xương, đậu phụ, rau xanh cung cấp canxi từ nguồn thực phẩm. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ, bổ sung vitamin D. Phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung canxi và vitamin D theo đúng chỉ định của bác sĩ.

Người trưởng thành nên tiếp xúc ánh nắng buổi sáng 15-30 phút mỗi ngày để tổng hợp vitamin D. Trường hợp không thể đảm bảo qua ăn uống, có thể sử dụng viên bổ sung canxi – vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ. Điều này sẽ giúp ngăn chặn tình trạng loãng xương và các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Bác sĩ Ngọc cũng khuyến cáo nên tầm soát và phòng ngừa loãng xương sớm, đặc biệt là ở những nhóm nguy cơ cao như nữ trên 50 tuổi, nam trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người ăn chay nghiêm ngặt, mắc bệnh mạn tính. Việc phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.

Hạt dẻ cười, một loại hạt giàu dinh dưỡng, đã được chứng minh mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Với hàm lượng chất xơ và prebiotic cao, hạt dẻ cười đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Một nghiên cứu gần đây, do Tiến sĩ Kristina S. Petersen, Phó Giáo sư Khoa Khoa học Dinh dưỡng tại Đại học Bang Pennsylvania thực hiện, đã tìm hiểu về tác động của hạt dẻ cười đối với hệ vi sinh vật đường ruột. Nghiên cứu này kéo dài 12 tuần, với sự tham gia của 51 người trưởng thành trong giai đoạn tiền tiểu đường. Những người tham gia được yêu cầu tiêu thụ khoảng 57 gram hạt dẻ cười mỗi đêm. Kết quả cho thấy sự gia tăng các vi khuẩn có lợi như Roseburia và Lachnospiraceae, đồng thời giảm sự hiện diện của các vi khuẩn ít có lợi hơn như Flavonifractor.

Chuyên gia dinh dưỡng Morgan Pearson, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: ‘Hạt dẻ cười chứa chất xơ, polyphenol và các hợp chất prebiotic giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh vật có lợi, giảm viêm và tăng cường sức khỏe tiêu hóa’. Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng cần thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về tác động dài hạn của hạt dẻ cười đối với sức khỏe đường ruột.

Không chỉ có lợi cho hệ tiêu hóa, hạt dẻ cười còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc ăn hạt dẻ cười thường xuyên có thể giúp giảm cholesterol LDL ‘xấu’, giảm triglyceride và duy trì mức cholesterol HDL ‘tốt’. Các dưỡng chất trong hạt dẻ cười như chất béo lành mạnh, kali, vitamin B6 và chất chống oxy hóa góp phần giảm viêm, cải thiện độ đàn hồi mạch máu và giảm nguy cơ đột quỵ.

V%E1%BB%80 kh%E1%BA%A7+n%C4%81ng+ki%E1%BB%83m+so%C3%A1t+%C4%90%C6%B0%E1%BB%A1ng+hu%E1%BA%BFt, nghiên cứu cũng cho thấy rằng ăn khoảng 1/3 cốc hạt dẻ cười mỗi ngày có thể giảm lượng đường trong máu lúc đói, cải thiện chỉ số insulin và giảm kháng insulin.

Ngo%C3%A0i+ra,+h%E1%BA%A1t+d%E1%BA%B5+c%E1%BA%BFi+c%C5%A9ng+c%C3%B3+th%E1%BA%BF+h%E1%BA%A5p+tr%E1%BA%B9+d%E1%BA%A3m+c%C3%A2n+khi+k%E1%BA%BFt+h%E1%BB%A3p+v%E1%BB%9Bi+ch%E1%BA%BF+%C4%91%E1%BA%A8n+l%C3%A0nh+m%E1%BA%A1nh+v%C3%A0+luy%E1%BA%BFn+t%E1%BA%AHp+%C4%93%E1%BB%80u+%C4%9F%E1%BA%AFn.+Dữ liệu ban đầu cho thấy những người ăn hạt dẻ cười thường xuyên có xu hướng ăn ít đường hơn và nhiều chất xơ hơn, tạo cảm giác no lâu.

V%E1%BB%80+gi%C3%A1+tr%E1%BA%B B%1%B4+dinh+d%C6%B1%E1%BA%A1ng,+trong+m%E1%BB%99t+kH1%B4+ph%E1%BA%A4n+kho%E1%BA%A3ng+28+gram+(1+oupounce%20C49C++9,+h%E1%BA%A1t+d%E1%BA%B5+c%E1%BA%BFi+cung+c%E1%BA%A5p+kho%E1%BA%A3ng+159+calo%2C+6+gram+protein%2C+ch%E1%BA%A5t+x%C6%A1+va+289+mg+kalali+v%C3%A0+m%E1%BB%99t+l%C6%BBr%5Crng+%C4%9Fi%C3%A3ng+%E2%84%A7+mito+vVitamin+XA.+ Hạt dẻ cườ là một sự lựa chọn+ animP lidearlane để+lute nightery TWoxtartUps Sphneatdown Stomach Merry Tóm lại

Lời:nghi%C3%AAn+c%E1%BA%A5u+m %C3%AAn+trC%BE%BB%A7ch%C6%B0.

Khi mùa hè đến, không thể không nhắc đến quả nhãn – một loại quả không chỉ hấp dẫn bởi vị ngọt, thơm mà còn bởi những tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Nhãn không chỉ là món ăn vặt ưa thích mà còn được mệnh danh là ‘viên ngọc ngọt ngào’ của mùa hè.

Trước hết, nhãn là nguồn cung cấp Vitamin C dồi dào. Vitamin C không chỉ tăng cường hệ miễn dịch mà còn giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus. Ăn nhãn thường xuyên có thể giúp phòng ngừa cảm cúm và duy trì sức khỏe. Với một hệ miễn dịch mạnh mẽ, cơ thể sẽ có khả năng chống lại các bệnh tật thông thường một cách hiệu quả.

Không chỉ vậy, trong y học cổ truyền, nhãn, đặc biệt là nhãn khô, đã được sử dụng để an thần và cải thiện giấc ngủ. Các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng nhãn có chứa các hợp chất có tác động tích cực đến hệ thần kinh, giúp giảm lo âu, căng thẳng và tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu. Với những tác dụng này, nhãn thực sự là một lựa chọn tuyệt vời cho những người đang gặp khó khăn với giấc ngủ.

Về tiêu hóa, nhãn cũng hỗ trợ không ít nhờ vào lượng chất xơ nhất định, giúp tăng cường nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón. Bên cạnh đó, nhãn cũng hỗ trợ bổ máu, ngăn ngừa thiếu máu nhờ vào sự kết hợp của sắt và Vitamin C. Đây là một trong những lý do tại sao nhãn được coi là một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe tổng thể.

Ngoài ra, nhãn còn cung cấp năng lượng tức thì do chứa hàm lượng đường tự nhiên cao. Khi cảm thấy mệt mỏi, ăn vài múi nhãn có thể giúp phục hồi năng lượng. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người đang cần một nguồn năng lượng nhanh chóng và tự nhiên.

Nhãn cũng rất giàu các chất chống oxy hóa như polyphenol và flavonoid, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Những chất chống oxy hóa này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe lâu dài và ngăn ngừa các bệnh tuổi già.

Hơn nữa, nhãn hỗ trợ sức khỏe xương nhờ vào các khoáng chất cần thiết như phốt pho, magie và kali. Những khoáng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mật độ xương và ngăn ngừa các bệnh về xương.

Dù có nhiều lợi ích, nhưng khi ăn nhãn, cần lưu ý không ăn quá nhiều vì nhãn có hàm lượng đường cao. Người bệnh tiểu đường cần đặc biệt cẩn thận. Bên cạnh đó, nên chọn nhãn tươi, sạch và có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo an toàn. Việc tiêu thụ nhãn một cách hợp lý và cân bằng sẽ giúp tận dụng tối đa những lợi ích mà loại quả này mang lại.

Tóm lại, nhãn không chỉ là một loại quả ngon mà còn đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, cần thưởng thức hợp lý và cân bằng để có thể tận hưởng những lợi ích tuyệt vời mà nhãn mang lại. Đọc thêm thông tin về lợi ích của nhãn và cách sử dụng chúng một cách hiệu quả.

Một nghiên cứu gần đây đã đưa ra cảnh báo về chất tạo ngọt erythritol, thường được sử dụng trong các sản phẩm ít calo và đồ uống dành cho người ăn kiêng, có thể gây tổn thương mạch máu và tăng nguy cơ đột quỵ, đau tim. Erythritol được quảng cáo là chứa ít calo nhưng có vị ngọt tương tự như đường, thường được sử dụng trong các sản phẩm như nước ngọt, bánh, ngũ cốc với nhãn ‘ít calo’, ‘không calo’, ‘dành cho người ăn kiêng’…

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado, Mỹ, đã phát hiện ra rằng erythritol có thể gây hại cho mạch máu và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Trong thí nghiệm, các tế bào mạch máu não của người tiếp xúc với dung dịch chứa 30g erythritol, tương đương với lượng có trong các loại nước ngọt dành cho người ăn kiêng. Chỉ trong vòng 3 giờ, các tế bào mạch máu sản xuất ít oxit nitric, hợp chất giúp giãn mạch máu, và sản sinh nhiều endothelin-1, loại protein có tác dụng làm co mạch máu.

Ngoài ra, các tế bào mạch máu não tiếp xúc với erythritol cũng sản sinh nhiều gốc tự do, gây căng thẳng oxy hóa, viêm nhiễm. Quá trình sản xuất hợp chất t-PA giúp phá vỡ cục máu đông của tế bào mạch máu cũng giảm đáng kể sau khi tiếp xúc với erythritol.

Tác giả chính của nghiên cứu, chuyên gia Auburn Berry, cho hay: ‘Nhìn chung, nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng tiêu thụ chất tạo ngọt erythritol có thể khiến mạch máu bị co thắt nhiều hơn và làm giảm khả năng phá vỡ cục máu đông. Điều này có thể làm tăng đáng kể nguy cơ mắc đau tim, đột quỵ’.

Giáo sư Christopher DeSouza, đồng tác giả của nghiên cứu, cũng cảnh báo rằng những người tiêu thụ nhiều khẩu phần erythritol mỗi ngày có thể có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe tim mạch cao hơn.

Các nghiên cứu khác cũng đã chỉ ra rằng tiêu thụ erythritol có thể khiến tiểu cầu của những người tham gia trở nên dính hơn, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Một nghiên cứu khác trên hơn 4.000 người trưởng thành cũng cho thấy những người có nồng độ erythritol trong máu cao có nguy cơ bị đau tim hoặc đột quỵ cao hơn.

Tiến sĩ Stanley Hazan, chuyên gia về y học tim mạch dự phòng tại Cleveland Clinic, nhận xét: ‘Điều này thực sự đáng lo ngại. Đặc biệt là khi erythritol được sử dụng làm chất phụ gia trong nhiều thực phẩm đóng gói khác nhau. Tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm chứa erythritol có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe tim mạch, đặc biệt là ở những người vốn đã mắc sẵn bệnh lý nền’

Việc ăn trái cây trước bữa ăn chính khoảng 30-60 phút có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Theo ThS.BS Nguyễn Thị Phương, Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, trái cây giàu nước và chất xơ có thể giúp giảm lượng calo tiêu thụ và kiểm soát đường huyết.

Chất xơ trong trái cây làm giảm và chậm quá trình hấp thụ đường đơn từ các thực phẩm khác, tránh tăng đường huyết đột ngột, tốt cho người đái tháo đường, tiền đái tháo đường hoặc muốn duy trì năng lượng ổn định. Hơn nữa, ăn trái cây trước bữa ăn còn giúp bổ sung năng lượng, kích thích tiêu hóa và thỏa mãn cảm giác thèm ngọt.

Một số loại trái cây như đu đủ, dứa, táo xanh, kiwi… chứa enzyme tiêu hóa, hỗ trợ phân giải protein trong bữa chính, giảm đầy hơi và khó tiêu. Điều này có thể giúp cải thiện quá trình tiêu hóa và giảm thiểu các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa.

Tuy nhiên, người có tiền sử bệnh lý dạ dày – thực quản, dạ dày nhạy cảm hoặc đang bị viêm, loét nên hạn chế ăn trái cây trước bữa, nhất là lúc bụng đói. Người bị hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn tiêu hóa cũng cần lưu ý khi ăn trái cây trước bữa ăn.

Người bệnh đái tháo đường nên hạn chế các loại trái cây nhiều đường để tránh tăng đường huyết đột ngột. Để đạt được lợi ích tốt nhất, người trưởng thành nên điều chỉnh lượng trái cây vừa phải, khoảng 100g trước bữa ăn.

Như vậy, việc ăn trái cây trước bữa ăn có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần phải được thực hiện một cách hợp lý và cân nhắc. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể và chọn lựa loại trái cây phù hợp với tình trạng sức khỏe cá nhân.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng, nên chọn trái cây tươi, theo mùa và hạn chế các loại trái cây đóng hộp hoặc có hàm lượng đường cao. Bên cạnh đó, cần kết hợp với một chế độ ăn uống cân đối và lối sống lành mạnh để duy trì sức khỏe tốt nhất.

Các chuyên gia y tế đang ngày càng tập trung vào việc nghiên cứu và tìm kiếm những phương pháp giải độc gan hiệu quả và an toàn. Trong bối cảnh hiện nay, khi mà mức độ ô nhiễm môi trường và lối sống không lành mạnh đang gia tăng, việc chăm sóc và bảo vệ gan trở thành một nhu cầu thiết yếu. Tuy nhiên, không phải lúc nào chúng ta cũng cần phải tìm đến các phương pháp phức tạp và tốn kém. Thay vào đó, việc bổ sung các siêu thực phẩm theo mùa vào chế độ ăn uống hàng ngày có thể hỗ trợ gan một cách tự nhiên và hiệu quả.

Những loại thực phẩm này không chỉ có lợi cho gan mà còn dễ tìm, có giá cả phải chăng và rất dễ chế biến. Điều này giúp người dân có thể dễ dàng tiếp cận và tích hợp vào cuộc sống hàng ngày. Các siêu thực phẩm này thường giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất cần thiết giúp gan hoạt động trơn tru và loại bỏ các độc tố ra khỏi cơ thể. Một số ví dụ về các siêu thực phẩm có lợi cho gan bao gồm trái cây, rau củ, các loại gia vị và thực phẩm giàu chất xơ.

Bằng cách kết hợp những thực phẩm này vào bữa ăn hàng ngày, chúng ta có thể hỗ trợ chức năng gan một cách tự nhiên mà không cần phải phụ thuộc vào các loại thuốc hoặc phương pháp điều trị y tế phức tạp. Hơn nữa, việc sử dụng các siêu thực phẩm theo mùa cũng giúp đảm bảo sự đa dạng và tươi ngon của thực phẩm, từ đó tăng cường hiệu quả của quá trình giải độc gan. Điều quan trọng là hãy luôn lựa chọn thực phẩm từ nguồn cung cấp uy tín và an toàn để đảm bảo hiệu quả và sức khỏe tổng thể.

Một số gợi ý cho các siêu thực phẩm hỗ trợ gan bao gồm chanh, baking soda, giấm táo, và nhiều loại rau xanh khác. Hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để có thể xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng và phù hợp với nhu cầu sức khỏe của bạn.

Tóm lại, việc bổ sung các siêu thực phẩm theo mùa vào chế độ ăn uống hàng ngày là một cách đơn giản và hiệu quả để hỗ trợ gan. Điều này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến chức năng gan. Hãy bắt đầu bằng cách thêm một vài loại thực phẩm này vào bữa ăn hàng ngày của bạn và trải nghiệm sự khác biệt tích cực mà chúng mang lại.