Ở Việt Nam, việc tiêu thụ thực phẩm không nấu chín kỹ đã trở thành một vấn đề đáng báo động. Theo các số liệu thống kê, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ nhiễm giun sán từ thực phẩm cao. Có khoảng 33 triệu người Việt Nam có nguy cơ nhiễm giun sán, với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 20% đến 50% tùy theo khu vực.
Thói quen ăn sống, ăn tái đã tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sức khỏe mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm: gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, thịt heo rừng hoặc thú hoang dã.
Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Các triệu chứng thường gặp bao gồm buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Trong trường hợp nặng, giun sán có thể gây tắc ruột hoặc các biến chứng nguy hiểm như viêm não.
Khi nghi ngờ ăn phải thực phẩm nhiễm sán, mọi người cần giữ bình tĩnh, theo dõi kỹ biểu hiện cơ thể trong 24-72 giờ và đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm phân, máu tìm ký sinh trùng. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, vì mỗi loại giun sán cần phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, mọi người cần tuân thủ 5 nguyên tắc sau của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, sử dụng nguyên liệu và nước an toàn.
Việt Nam đã có các hướng dẫn cụ thể về cách phòng chống giun sán và ký sinh trùng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cung cấp các thông tin và hướng dẫn về cách phòng chống các bệnh truyền qua thực phẩm.
Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương cũng đã có các báo cáo và nghiên cứu về tình hình nhiễm giun sán và ký sinh trùng tại Việt Nam. Mọi người có thể tìm hiểu thêm thông tin tại trang web của Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương.
Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng.
