Trường hợp gần đây của bệnh nhân N.N.L, 51 tuổi, đến từ Khương Đình, Hà Nội, đã minh chứng cho sự nguy hiểm và khó lường của đột quỵ đối với phụ nữ. Ban đầu, bà L. gặp các triệu chứng khó nuốt và nấc cụt, khiến quá trình điều trị trở nên phức tạp hơn. Do nhập viện muộn, bà L. đã phải chịu di chứng yếu liệt nửa người trái. Các bác sĩ cảnh báo rằng nếu chậm trễ thêm, nguy cơ tử vong có thể xảy ra. Hiện tại, bà L. đang tích cực tập phục hồi chức năng với hy vọng có thể tự chăm sóc bản thân.
Theo bác sĩ Lê Nhất Duy, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM – Cơ sở 3, đột quỵ xảy ra khi dòng máu nuôi não bị tắc nghẽn hoặc vỡ mạch máu, gây tổn thương não. Đáng chú ý, dấu hiệu đột quỵ ở nam và nữ có sự khác biệt, dẫn đến việc phát hiện và điều trị ở nữ giới thường chậm trễ hơn. Nam giới thường biểu hiện các triệu chứng điển hình như yếu hoặc liệt nửa người, méo miệng, nói ngọng, mất thị lực một bên mắt, mất thăng bằng, hoặc đau đầu dữ dội.
Ngược lại, nữ giới ngoài các dấu hiệu trên còn xuất hiện những triệu chứng không điển hình như mệt mỏi đột ngột, lú lẫn, thay đổi tâm trạng, buồn nôn, nấc cụt kéo dài, đau ngực, khó thở nhẹ, hoặc ngất xỉu thoáng qua. Những triệu chứng này ở phụ nữ thường bị nhầm với stress hoặc bệnh tiêu hóa, dẫn đến việc bỏ lỡ thời điểm can thiệp kịp thời. Sau mãn kinh, nồng độ estrogen giảm làm mất tác dụng bảo vệ mạch máu, khiến nguy cơ đột quỵ ở phụ nữ tăng đáng kể.
Phụ nữ thường được chẩn đoán và điều trị muộn, dẫn đến tỷ lệ tàn tật và tử vong cao hơn nam giới. Sau đột quỵ, phụ nữ cũng đối mặt với các biến chứng nặng hơn, bao gồm khả năng phục hồi vận động kém, dễ rối loạn nhận thức, sa sút trí tuệ, trầm cảm, lo âu kéo dài, phụ thuộc vào người chăm sóc do yếu cơ thể và tuổi tác.
Để nhận biết nhanh dấu hiệu đột quỵ, Tổ chức Đột quỵ Mỹ (ASA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị áp dụng quy tắc F.A.S.T: Face (Khuôn mặt) – méo miệng, cười lệch; Arms (Tay) – yếu hoặc liệt một bên tay; Speech (Nói) – nói ngọng; Time (Thời gian) – gọi cấp cứu ngay lập tức nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào. Thời gian là yếu tố sống còn trong điều trị đột quỵ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu, đặc biệt ở nữ giới với những triệu chứng không điển hình, có thể giúp giảm thiểu di chứng và cứu sống bệnh nhân.
