Trường hợp gần đây của hai bố con ông P. ở Cao Bằng mắc bệnh phong đã gây chú ý đến căn bệnh này, vốn ít được quan tâm trong thời gian gần đây. Bệnh phong không chỉ xuất hiện ở vùng sâu, vùng xa khó khăn mà còn được phát hiện ở các khu vực thành thị.

Anh V.A.D, sinh năm 2004, bắt đầu phát hiện một chấm nhỏ trên vùng thắt lưng của mình vài năm trước. Ban đầu, anh nghĩ rằng nó sẽ tự khỏi vì không gây đau hay ngứa. Tuy nhiên, khi chấm nhỏ này lan ra và đổi màu, anh đã đến bệnh viện để kiểm tra. Lúc đầu, anh được chẩn đoán bị viêm da tiếp xúc do chất liệu thắt lưng da. Sau khi uống và bôi thuốc trong nhiều ngày mà không cải thiện, anh mới được chẩn đoán đúng là mắc bệnh phong.

Không chỉ anh D., ông P., bố của anh, cũng có những tổn thương tương tự trên da. Ba năm trước, ông có một đám da đổi màu sáng và cảm giác tê bì khi chạm vào. Vùng tổn thương này sau đó lan nhanh và tạo thành nhiều đốm đỏ loang lổ. Chân trái ông cũng có nhiều vùng da đổi màu đỏ sậm và thâm tím.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hồng Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và Phục hồi chức năng tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, xác nhận rằng bệnh phong là một bệnh lây nhiễm, không phải di truyền. Trực khuẩn phong tồn tại trong cơ thể hai bệnh nhân trên có thể đã có từ 1-3 năm trước, nhưng cũng có những trường hợp thời gian ủ bệnh kéo dài đến 20 năm.

Bệnh viện Da liễu Trung ương đã miễn viện phí, tiền ăn và hỗ trợ quà động viên cho hai bố con anh D. trong quá trình điều trị. Bác sĩ Sơn cũng lưu ý rằng không ít người ở đô thị mắc bệnh phong, và nhiều ca bệnh không được chẩn đoán kịp thời, dẫn đến số ca tàn tật độ 2 trên bệnh nhân phong mới phát hiện gia tăng.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Thị Mai, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, cho biết so với 10 năm trước, số ca mắc phong mới phát hiện mỗi năm ở Việt Nam đã giảm mạnh. Tuy nhiên, các ca bệnh mới phức tạp hơn, phần lớn thuộc thể nhiều khuẩn và biểu hiện lâm sàng không điển hình.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp phong vào nhóm những bệnh bị lãng quên. Sự lãng quên này không chỉ bao gồm việc thiếu quan tâm đến bệnh phong mà còn bao gồm việc các bác sĩ ngoài ngành da liễu không được đào tạo đầy đủ về bệnh này, dẫn đến việc bỏ sót hoặc chẩn đoán nhầm.

Như vậy, việc phát hiện và điều trị bệnh phong cần được quan tâm và chú trọng hơn, đặc biệt trong bối cảnh nhiều ca bệnh mới phức tạp và có biểu hiện lâm sàng không điển hình. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở y tế và việc nâng cao nhận thức về bệnh phong trong cộng đồng là rất cần thiết để kiểm soát và điều trị hiệu quả căn bệnh này.

Một Đầu Bếp Người Mỹ Trải Nghiệm Ẩm Thực Việt: Khám Phá Bánh Cuốn Cao Bằng tại TPHCM

Một đầu bếp người Mỹ đã có một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ khi khám phá các món đặc sản của Việt Nam, đặc biệt là bánh cuốn Cao Bằng tại một quán ăn ở TPHCM. Chad Kubanoff, 38 tuổi, là một đầu bếp và YouTuber nổi tiếng với gần 130.000 người theo dõi, chuyên đăng tải các video trải nghiệm ẩm thực đường phố tại Việt Nam.

Được giới thiệu về quán bánh cuốn Cao Bằng tại Phú Mỹ, TPHCM, Chad đã không ngần ngại rủ vợ và các con tới trải nghiệm. Bánh cuốn Cao Bằng có đặc trưng riêng so với các loại bánh cuốn khác ở Việt Nam. Thay vì chấm nước mắm pha chua ngọt, bánh cuốn này được ăn cùng nước ninh xương, tạo nên hương vị thơm ngon và đậm đà. Nhân bánh có thịt lợn băm nhỏ đã rang chín hoặc trứng hấp lòng đào béo ngậy.

Điều đặc biệt của bánh cuốn Cao Bằng là không có mộc nhĩ, nấm hương như ở vùng khác, và được tráng trực tiếp từ bột gạo quê. Việc sử dụng bột gạo quê tạo nên hương vị riêng biệt và làm cho bánh cuốn trở nên mềm và dai.

Ngoài bánh cuốn, gia đình Chad còn thưởng thức vịt quay Cao Bằng và phở trộn (phở chua). Phở chua là một đặc sản khác của Cao Bằng, với bánh phở mềm, dai, dẻo quyện với nước sốt chua chua, ngọt ngọt, ăn kèm thịt ba chỉ quay giòn rụm, thịt vịt quay đậm đà, dưa chuột nạo sợi, lạp xưởng, khoai môn chiên, lạc rang và lá bạc hà.

Bí quyết của bát phở chua nằm ở phần nước sốt gồm nhiều gia vị khác nhau, đặc trưng nhất là dấm đường ủ từ chuối tiêu, đường phên, bột báng, nước trong bụng con vịt quay…

Chad và các con đều rất yêu thích các món ăn này, đặc biệt là phở chua và vịt quay. Họ khen ngợi nước sốt đậm đà, vị chua ngọt hòa quyện và thịt vịt mềm, ngấm gia vị. Chad cho rằng quán đặc sản Cao Bằng này là một địa chỉ đáng trải nghiệm và cảm thấy tiếc vì không biết nơi này sớm hơn.

Khám phá thêm về các món ăn đặc sản của Việt Nam và trải nghiệm ẩm thực đường phố cùng Chad Kubanoff trên kênh YouTube của anh.

Ở Cao Bằng, văn hóa tín ngưỡng của người Dao gắn liền với những bức tranh thờ linh thiêng, phản ánh thế giới quan và nhân sinh quan của cộng đồng dân tộc này. Cộng đồng người Dao được chia thành hai ngành chính, Dao Đỏ và Dao Tiền, đều coi tranh thờ là một phần quan trọng trong đời sống tâm linh.

Tranh thờ của người Dao được phân thành hai loại chính: tranh thờ cúng hằng ngày và tranh sử dụng trong nghi lễ. Tranh thờ cúng hằng ngày được gọi là Tầu Kháng, chỉ được treo trên bàn thờ tổ tiên của những gia đình có vai trò trưởng họ. Bức tranh này gồm 72 hình, mô tả các vị thần và tổ tiên, trong đó có 5 vị thần cao nhất là Nhụn Hùng (Ngọc Hoàng), Sếnh Chiu (Thánh Chủ), Duần Xỉ (Nguyên Thủy Thiên Tôn), Lềnh Pu (Linh Bảo Thiên Tôn) và Tồ Ta (Đạo Đức Thiên Tôn).

Người Dao có quy định nghiêm ngặt về thờ cúng, những gia đình không phải trưởng họ không được treo tranh thờ. Bàn thờ của họ chỉ là một tấm ván kê cao ở góc phải của gian giữa, không treo tranh. Bàn thờ trưởng họ được làm bằng gỗ, trông như một ngôi nhà nhỏ, có mái và 4 cột kéo dài đến nền nhà.

Bên cạnh tranh thờ cúng hằng ngày, tranh thờ còn đóng vai trò quan trọng trong nghi lễ của người Dao. Nếu thiếu tranh thờ, nghi lễ cấp sắc, cúng giải hạn, đám tang không thể thực hiện. Trong nghi lễ cấp sắc, tranh thờ được treo để chứng tỏ sự hiện diện của các vị thần đến chứng kiến và công nhận nghi lễ.

Lễ cấp sắc của người Dao có các bậc như 3 đèn, 7 đèn, 9 đèn, 12 đèn. Bậc 3 đèn là lễ công nhận trưởng thành cho đàn ông người Dao. Từ bậc 7 đèn trở lên là lễ cấp sắc cho người thụ lễ được công nhận là thầy. Trong lễ cấp sắc, người Dao sử dụng các bộ tranh Hành Phây, Tồm Toòng, tranh Xiền nghè, Xiền tào. Các bức tranh này được treo theo thứ tự và có ý nghĩa riêng.

Tranh thờ được coi là báu vật trong mỗi gia đình người Dao, được cất giữ cẩn thận và chỉ được sử dụng trong những dịp lễ. Với người Dao, bộ tranh thờ như một ‘lá bùa hộ mệnh’ cho gia đình, dòng họ và giúp họ có thể kết nối với thế giới siêu nhiên.

Ứng xử của những người thầy cúng và người sở hữu tranh thờ luôn tuân thủ các nguyên tắc phong tục; họ tỉ mỉ, cẩn trọng, thực hiện các kiêng kị theo truyền thống. Tất cả những điều này cho thấy có sự tôn kính đặc biệt của người Dao đối với tranh thờ và điều đó cũng thể hiện tính thiêng của tranh thờ trong sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của người Dao.