Cha mẹ – Sacdep.net

Làm sao hàn gắn tình cảm khi cha mẹ và con cái ngày càng xa cách

Linh — Wed, 20 Aug 2025 12:50:35 +0000

Trong xã hội hiện đại, một hiện tượng đáng buồn đang diễn ra ở nhiều gia đình: cha mẹ và con cái sống chung nhưng ngày càng xa cách về mặt tình cảm. Hiện tượng này được gọi là ‘family estrangement’ (xa cách nội tâm trong gia đình). Mặc dù vẫn cùng ăn cơm, vẫn chào hỏi mỗi ngày, nhưng khoảng cách giữa nhiều bậc cha mẹ và con cái ngày càng lớn dần mà không ai kịp nhận ra.

Tranh minh họa: Holly Warburton

Không có cãi vã, không xung đột, nhưng họ chỉ đơn giản là không còn chuyện gì để nói. Một bà mẹ 43 tuổi chia sẻ rằng con trai cô ‘ngoan’, chưa từng khiến cô phiền lòng, nhưng càng lớn càng xa cách mẹ. Con trai cô cứ về tới nhà là đóng cửa phòng, mẹ gọi ăn cơm cũng chỉ đáp ‘dạ’. Ngồi ăn chưa xong đã rút điện thoại ra lướt. Hỏi gì cũng trả lời cụt lủn. Cô thấy con ngay trước mắt mà như đang dần biến mất khỏi đời mình.

Theo báo cáo của tổ chức Stand Alone (Anh), có tới 1/4 người trẻ trưởng thành từng có giai đoạn ‘xa cách hoàn toàn’ với cha mẹ về mặt cảm xúc, dù vẫn đang sống cùng mái nhà. Tại Trung Quốc, một nghiên cứu đăng trên Frontiers in Psychology năm 2023 cũng chỉ ra rằng các sinh viên có sự kết nối gia đình thấp sẽ dễ rơi vào trạng thái cô đơn và trầm cảm hơn gấp đôi so với nhóm có nền tảng giao tiếp tích cực.

Theo lý thuyết gắn bó cảm xúc (attachment theory), trẻ lớn lên trong môi trường mà cảm xúc bị xem nhẹ hoặc bị kiểm soát quá mức sẽ dần phát triển kiểu gắn bó ‘né tránh’ (avoidant): không chia sẻ, không kết nối và tự rút vào thế giới riêng. Sự hiện diện thể chất như cùng ăn cơm, ngủ chung nhà không đồng nghĩa với sự hiện diện tình cảm.

Thói quen ‘phubbing’ (lơ người đối diện vì chăm chú vào điện thoại) cũng là yếu tố khiến trẻ cảm thấy mình không còn là ưu tiên trong mắt người lớn. Không ít phụ huynh cảm thấy hụt hẫng khi thấy con cái ít nói, ít tâm sự. Họ cho rằng mình đã hy sinh rất nhiều, tại sao lại bị con ‘bỏ rơi’ về mặt cảm xúc?

Theo chuyên gia tâm lý học phát triển, vấn đề không nằm ở việc ‘thiếu quan tâm’ mà là ở cách quan tâm sai thời điểm, sai phương pháp. Nhiều cha mẹ hay hỏi ‘Hôm nay được mấy điểm?’, ‘Học đến đâu rồi?’… nhưng lại ít khi hỏi ‘Dạo này con có vui không?’, ‘Hôm nay con thế nào?’… Dần dà, trong mắt con, cha mẹ dường như chỉ quan tâm đến thành tích mà không phải con người thật của mình.

Áp lực thành công, sự kỳ vọng và nhịp sống quá nhanh khiến những cuộc trò chuyện chân thành dần biến mất. Dù không có một tiếng la mắng, vẫn có hàng trăm lần im lặng làm tổn thương.

Để ‘gặp lại’ con trong chính ngôi nhà của mình, các chuyên gia tâm lý học gia đình khuyến nghị một số cách sau: Tạo ra những khoảng thời gian ‘không kỳ vọng’, lắng nghe mà không phản ứng vội, thiết lập lại ‘những nghi thức gia đình’, và chấp nhận sự thay đổi như một phần của trưởng thành.

Cha dặn con gái điều này khi bố có người yêu mới để bé không bị sốc

Linh — Tue, 19 Aug 2025 14:27:30 +0000

Việc bố mẹ có người yêu mới có thể là một trải nghiệm khó khăn đối với trẻ em. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ và hướng dẫn đúng cách từ phía bố mẹ, trẻ có thể vượt qua giai đoạn này một cách êm đẹp.

Trước hết, giao tiếp cởi mở là chìa khóa quan trọng trong mọi mối quan hệ. Khi thông báo cho trẻ về mối quan hệ mới, bố mẹ nên tạo ra một không gian thoải mái để trẻ có thể bày tỏ cảm xúc của mình. Việc lắng nghe và công nhận những cảm xúc như lo lắng, ghen tỵ hay thậm chí là buồn bã sẽ giúp trẻ cảm thấy được thấu hiểu và yêu thương. Bố mẹ nên dành thời gian để nói chuyện với trẻ, giải đáp thắc mắc và lắng nghe những lo lắng của chúng.

Ảnh minh họa

Khi giải thích về mối quan hệ mới, bố mẹ nên làm điều đó một cách nhẹ nhàng và chân thành. Trẻ em thường có những suy nghĩ đơn giản nhưng cũng đầy phức tạp. Bố mẹ cần giải thích rằng tình yêu có thể thay đổi theo thời gian và việc có người yêu mới không có nghĩa là tình cảm dành cho trẻ bị giảm sút. Hãy nhấn mạnh rằng mối quan hệ mới không làm thay đổi tình yêu mà trẻ nhận được.

Đảm bảo sự ổn định trong cuộc sống cũng là một yếu tố quan trọng. Khi bố mẹ bắt đầu một mối quan hệ mới, trẻ thường cảm thấy lo lắng về sự thay đổi trong cuộc sống hàng ngày. Bố mẹ nên khẳng định rằng thói quen và lịch trình của trẻ sẽ không bị ảnh hưởng nhiều. Điều này giúp trẻ cảm thấy an toàn hơn trong bối cảnh mới.

Nếu có thể, hãy để trẻ quen với người yêu mới một cách từ từ. Bắt đầu bằng những cuộc gặp gỡ đơn giản, như cùng nhau đi ăn hoặc tham gia hoạt động ngoài trời. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn và dễ dàng chấp nhận sự hiện diện của người yêu mới. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia vào các hoạt động chung với người yêu mới. Điều này không chỉ giúp trẻ hiểu hơn về người đó mà còn tạo cơ hội cho cả hai xây dựng mối quan hệ tốt đẹp.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng việc thay đổi cần thời gian. Trẻ cần có không gian để thích nghi với tình huống mới, và bố mẹ nên kiên nhẫn trong quá trình này. Đôi khi, chỉ cần một lời động viên hay một cái ôm cũng đủ để trẻ cảm thấy an tâm hơn. Bằng cách cung cấp sự hỗ trợ và hướng dẫn đúng cách, bố mẹ có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn này một cách êm đẹp và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với người yêu mới.

Bố mẹ nên học cách cân bằng giữa việc xây dựng mối quan hệ mới và chăm sóc trẻ. Một số chuyên gia tâm lý khuyên rằng bố mẹ nên học cách cân bằng giữa việc xây dựng mối quan hệ mới và chăm sóc trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương.

Tóm lại, việc bố mẹ có người yêu mới không phải là điều dễ dàng đối với trẻ. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ và hướng dẫn đúng cách từ phía bố mẹ, trẻ có thể vượt qua giai đoạn này một cách êm đẹp. Quan trọng hơn cả, hãy để trẻ cảm nhận được rằng tình yêu và sự quan tâm của bố mẹ dành cho chúng vẫn luôn nguyên vẹn.

Tấm gương học tập và sự tự lập của nữ sinh xuất sắc

Linh — Thu, 31 Jul 2025 17:49:29 +0000

Một trường hợp gây chú ý trong cộng đồng gần đây liên quan đến một nữ sinh tại Hà Nội đạt điểm cao đáng kể trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) vừa được công bố, thu hút sự quan tâm của công chúng. Thành tích ấn tượng của em mở ra cơ hội trúng tuyển vào những trường đại học hàng đầu trong nước. Tuy nhiên, một chi tiết khác đã gây được sự quan tâm của nhiều người: việc gia đình em nhận được những món quà vật chất có giá trị từ người thân và bạn bè, với tổng trị giá lên tới hàng trăm triệu đồng.

Chăm đọc sách có thể giúp thanh thiếu niên trưởng thành tốt đẹp hơn (Ảnh minh họa: iStock).

Những món quà này không chỉ thể hiện tình cảm yêu thương mà còn là sự khích lệ và kỳ vọng mà người thân và bạn bè dành cho em. Tuy nhiên, việc ứng xử với những khoản tiền và quà tặng có giá trị lớn như vậy không phải là một vấn đề đơn giản. Làm thế nào để biến những món quà thành động lực cho sự phát triển của em, đồng thời giáo dục em có ý thức trách nhiệm với tài sản của mình, là một thách thức không nhỏ.

Dạy con biết cách ứng xử với tiền bạc là một đòi hỏi quan trọng mà phụ huynh không nên bỏ qua (Ảnh minh họa: iStock).

Mẹ của nữ sinh này đã chia sẻ cách gia đình em xử lý những món quà vật chất này. Em được ông bà tặng vàng và bạn bè tặng tiền. Vì em đã đến tuổi trưởng thành và có tài khoản ngân hàng riêng, nên nhiều người đã lựa chọn chuyển khoản thẳng vào tài khoản của em. Điều đáng chú ý là nữ sinh đã thể hiện sự tự lập và có trách nhiệm khi chủ động cập nhật với cha mẹ về từng khoản tiền được nhận và quyết định sử dụng chúng một cách hợp lý.

Em đã xin phép cha mẹ được sử dụng một phần tiền để chi tiêu cho bản thân và mua sắm đồ dùng cá nhân. Em cũng đề xuất việc trích ra một khoản tương đương để hỗ trợ em trai và giúp cha mẹ trang trải các chi phí đầu năm học. Phần còn lại, em đã quyết định gửi tiết kiệm vào ngân hàng. Cách ứng xử của em không chỉ thể hiện sự độc lập mà còn là trách nhiệm của một người đã trưởng thành.

Để nuôi dạy con cái có ý thức tốt về tiền bạc và tài sản, phong cách giáo dục của cha mẹ là cực kỳ quan trọng. Từ khi các con còn nhỏ, cha mẹ của nữ sinh này đã giúp con hình thành ý thức tự lập và tự giác trong mọi hoạt động hàng ngày. Điều này đã hình thành nên tư duy và cách hành xử trưởng thành của con.

Cha mẹ cũng cần khéo léo nuôi dưỡng tình yêu của con dành cho việc đọc sách. Thông qua việc đọc sách, con có thể tiếp thu kiến thức và phát triển các kỹ năng cần thiết để trở thành người có ích và thành công trong cuộc sống. Không chỉ vậy, cha mẹ tiếp tục học tập để hoàn thiện kỹ năng làm cha mẹ. Quá trình làm cha mẹ đòi hỏi sự thông minh, kiên nhẫn và thấu hiểu về tâm lý của con.

Trong giai đoạn tuổi teen, khi mà các con thường trải qua những biến động lớn về tâm lý và nhân sinh quan, vai trò của cha mẹ càng trở nên quan trọng. Việc tham gia các lớp học tư vấn và đọc sách chuyên về giáo dục con cái đã giúp cha mẹ của nữ sinh này cập nhật kiến thức và tìm ra cách thức tốt nhất để nuôi dạy con.

Cuối cùng, theo lời chia sẻ của người mẹ, điều cốt lõi là tạo ra một môi trường giáo dục tích cực, nơi con cảm thấy được yêu thương và quan tâm nhưng vẫn có không gian riêng để phát triển thoải mái. Sự cân bằng này không chỉ tạo nên mối quan hệ gia đình tốt đẹp mà còn giúp con phát triển một cách toàn diện.

Cha mẹ so sánh con cái: Nỗi đau một bề và cách giải phóng

Linh — Sat, 26 Jul 2025 16:03:05 +0000

Nhiều người lớn lên trong gia đình có anh hoặc chị em ruột đồng giới, nhưng vẫn mang theo nỗi cô đơn, tủi thân và cảm giác bị bỏ rơi. Không ít người trong số họ cảm thấy chưa từng được là chính mình, dù đã trưởng thành. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là cách mà cha mẹ nuôi dạy và tương tác với con cái.

Chẳng hạn, Tùng, 41 tuổi, nhân viên kinh doanh tại TP.HCM, chia sẻ rằng anh có một người anh trai lớn hơn ba tuổi. Người anh này học giỏi, năng động, còn Tùng thì trầm tính và ít nổi bật. Mỗi lần anh trai đoạt giải hoặc được điểm cao, cả nhà lại xúm xít chúc mừng, trong khi Tùng chỉ nhận lại vài nụ cười lấy có. Sự trầm lặng và cảm giác bị bỏ rơi đã theo anh vào đời sống hôn nhân. Tùng vẫn thấy khó gần với chính vợ con mình.

Con “một bề” và những vết hằn khó xóa – Ảnh 2.

Tương tự, Hương, 39 tuổi, nhân viên kế toán tại Đồng Nai, từ nhỏ thường bị mẹ so sánh với hai người chị gái giỏi giang và xinh đẹp. Cô thu mình, ganh tị âm thầm và cảm thấy mình không có gì nổi bật. Cô nhớ lại một lần trong bữa cơm, khi cô mới nói được vài lời về chuyện ở trường, thì mẹ và hai chị đã rẽ sang chuyện khác như thể không nghe thấy. Hương từng mong các chị làm gì đó sai sai, tệ tệ để cô đỡ thấy mình kém cỏi.

Con một bề và những vết hằn khó xóa – Ảnh 2.

Hai câu chuyện này không phải là cá biệt. Nhiều cha mẹ có con một bề vẫn xem đó là điều thuận lợi, đỡ cực hơn trong việc nuôi dạy con. Tuy nhiên, phía sau sự thuận tiện này lại tiềm ẩn những thách thức trong sự phát triển tâm lý, vai trò giới và bản sắc cá nhân của mỗi đứa trẻ.

Cha mẹ cần thay đổi cách nhìn về từng đứa trẻ, không nên áp đặt suy nghĩ con trai phải mạnh mẽ hay con gái phải dịu dàng. Khi được công nhận đúng với bản thân, trẻ sẽ tự tin hơn, sống thật hơn, không phải gồng mình theo khuôn mẫu để làm vừa lòng người khác. Sự công bằng không nằm ở đối xử giống nhau, mà ở việc thấu hiểu và đáp ứng đúng nhu cầu riêng của mỗi đứa trẻ.

Cha mẹ cần cởi bỏ hình mẫu vàng trong vô thức và tránh việc so sánh giữa các con. Đừng để một đứa trẻ trở thành tiêu chuẩn mà những đứa còn lại phải gồng mình bắt chước. Cần chú ý nhiều hơn đến đứa con trầm lặng, ghi nhận cả những nỗ lực nhỏ, thay vì vô tình tạo cảm giác hơn – kém giữa các con.

Tôn trọng sự khác biệt và tạo không gian để mỗi đứa trẻ lớn lên theo cách riêng. Cha mẹ không nên ép các con mặc giống nhau, chơi cùng môn thể thao hay làm mọi việc theo một khuôn mẫu chỉ vì thuận tiện. Cần tránh đóng khung vai trò của trẻ trong gia đình, mà nên luân phiên phân công công việc trong nhà để các con được trải nghiệm nhiều vai trò khác nhau.

Cha mẹ nên chủ động tạo ra môi trường sống cân bằng để trẻ được tiếp xúc sớm và lành mạnh với người khác giới tính. Hãy khuyến khích con chơi với bạn bè đa dạng, tham gia hoạt động cộng đồng. Những trải nghiệm này giúp trẻ mở rộng hiểu biết, học cách lắng nghe, hợp tác và tôn trọng sự khác biệt.

Với những ai từng lớn lên trong gia đình một bề, những tổn thương thuở nhỏ có thể âm thầm tích tụ và kéo dài đến tận khi trưởng thành. Để bước ra khỏi những dư chấn đau thương ấy, ta cần dám thừa nhận tổn thương, lắng nghe cảm xúc và tìm cách chữa lành.