Trung Quốc vừa công bố một sáng kiến quan trọng cấp trung ương nhằm đảo ngược tình trạng khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng. Đây là một quyết định mang tính đột phá, được đưa ra sau khi nước này nới lỏng chính sách sinh con, cho phép các gia đình có thể sinh con thứ ba. Chính phủ Trung Quốc thông báo sẽ cung cấp trợ cấp nuôi con hằng năm với mức 3.600 nhân dân tệ, tương đương 500 USD, cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, kéo dài đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình.

Trẻ em sinh trước thời điểm nêu trên nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại. Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc. Trước đó, hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã thử nghiệm trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh dân số của Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp. Năm 2024, dân số giảm 1,39 triệu người, xuống còn 1,4083 tỷ người. Các dự báo của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100.

Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn gây ra những ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, do các rào cản như tăng trưởng kinh tế chậm, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.

Tuy vậy, chính sách mới được xem là một bước ngoặt quan trọng trong việc chuyển tiền trực tiếp đến các hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con.

Hiện tại, hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc đã thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con. Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, gây lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia.

Cộng tác viên (CTV) dân số đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các chính sách dân số đến với người dân. Họ là những người tận tâm, nhiệt huyết và không quản ngại khó khăn để thực hiện nhiệm vụ này. Để làm tốt công tác dân số, CTV dân số phải có khả năng dân vận, vận động và tuyên truyền hiệu quả.

Chị Doãn Thị Việt Thanh, CTV dân số thôn Giai Lệ, xã Tiên Hoa, đã chia sẻ về công việc của mình. Chị cho biết, để tuyên truyền hiệu quả, cần phải nắm vững danh sách các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, rà soát từng đối tượng để có cách tuyên truyền phù hợp. Bên cạnh đó, chị áp dụng phương pháp gặp họ ở đâu sẽ vận động, tuyên truyền ở đó, lồng ghép tuyên truyền vào các cuộc nói chuyện, vì vậy hiệu quả tuyên truyền cao hơn.

Bà Trần Thị Gấm, CTV dân số thôn Hạ Cát, xã Quang Hưng, đã có 30 năm kinh nghiệm trong công việc này. Bà đã trở nên thân thuộc với mỗi hộ gia đình trong thôn và luôn miệt mài với công việc tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chính sách dân số. Bà Gấm cho biết, trước đây, khi đến một số gia đình, do nhận thức hạn chế nên một số người tỏ ra lạnh nhạt, nhưng bà kiên trì tìm hiểu hoàn cảnh, khéo léo, nắm tâm lý từng người, sau đó tuyên truyền, vận động bằng tất cả những kinh nghiệm, kiến thức của mình.

Nhờ sự đóng góp tích cực của các CTV dân số như bà Gấm, hằng năm gần 90% số người cao tuổi của thôn được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần trong năm; 100% số trẻ em trong độ tuổi được uống vitamin A và tiêm phòng theo quy định; hơn 70% số cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; 100% số phụ nữ mang thai được tư vấn, khám sức khỏe và tiêm phòng uốn ván; hơn 60% số phụ nữ mang thai được khám sàng lọc trước sinh…

Theo số liệu của Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, sau khi hợp nhất tỉnh, hiện nay, toàn tỉnh có hơn 3.900 CTV dân số. Những bước chân của CTV dân số in dấu trên mọi ngõ ngách của từng khu dân cư, từng thôn, xóm làm nhiệm vụ cung cấp thông tin, giúp Trạm y tế địa phương có những số liệu tin cậy, cập nhật về công tác dân số. Từ đó, tham mưu với chính quyền địa phương đưa ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng dân số, nâng cao sức khỏe và trình độ dân trí của người dân.

Đồng chí Phạm Văn Khởi, Chi cục trưởng Chi cục Dân số và Trẻ em tỉnh, cho biết: Hằng năm, chi cục và các đơn vị làm công tác dân số trong tỉnh đều tổ chức các lớp tập huấn, nâng cao kỹ năng, phương pháp truyền thông, vận động cho đội ngũ CTV dân số. Bên cạnh đó, cung cấp thông tin, kiến thức về công tác dân số như: Sàng lọc trước sinh và sơ sinh; chăm sóc sức khỏe vị thành niên, thanh niên; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh… giúp đội ngũ CTV dân số có thêm kiến thức để phục vụ cho công việc.