Ở Ấn Độ, một nhóm thợ lặn được biết đến với tên gọi ‘gotakhor’ đang kiếm sống bằng cách lặn xuống sông Yamuna ở New Delhi để tìm kiếm các vật phẩm có giá trị. Sông Yamuna, một trong những dòng sông linh thiêng nhất ở Ấn Độ, không chỉ cung cấp nước cho sinh hoạt mà còn là nguồn sinh kế cho những thợ lặn này.

Những thợ lặn này tìm kiếm các vật phẩm như tiền xu, đồ trang sức, chai lọ, mảnh kim loại và mẩu gỗ, sau đó bán chúng trên thị trường phế liệu đang bùng nổ. Ramu Gupta, một thợ lặn 67 tuổi, là một trong số họ. Ông đã chuyển đổi từ công việc dọn dẹp nhà vệ sinh sang công việc này để kiếm khoảng 5.000 rupee (tương đương 1.516.407,26 đồng) mỗi tháng, giúp ông tiết kiệm thêm cho hai đứa cháu của mình.

Gupta và những thợ lặn khác như ông, đã mạo hiểm sức khỏe của mình để làm việc trong làn nước ô nhiễm vào buổi sáng và buổi tối, 7 ngày một tuần. Những người theo đạo Hindu tin rằng sông Yamuna là một dòng sông thiêng liêng, nơi họ thả lễ vật xuống nước để hiến tế cho nữ thần sông Yami. Đây cũng là nơi hỏa táng người đã khuất, và những người thân thường mang tro cốt và đồ tùy táng thả xuống dòng nước.

Arvind Kumar, một đồng nghiệp trẻ của Gupta, đã làm việc trên sông Yamuna trong gần 12 năm. Anh kiếm được trung bình 600 rupee (hơn 180.000 đồng) mỗi ngày, thấp hơn mức lương tối thiểu của Chính phủ. Công việc này không đảm bảo thu nhập cố định và yêu cầu họ phải mạo hiểm sức khỏe.

Mặc dù vất vả, nhưng những thợ lặn này vẫn tiếp tục công việc của mình vì cần tiền để mưu sinh. Họ cũng tin rằng được nữ thần Durga bảo vệ, vị nữ thần Hindu có sức mạnh và quyền lực tối cao. Với niềm tin và sự kiên trì, họ tiếp tục công việc của mình, góp phần vào việc bảo tồn và phát triển của thị trường phế liệu tại Ấn Độ.

Thông tin về công việc của những thợ lặn này đã thu hút sự chú ý của nhiều người, đặc biệt là những người quan tâm đến vấn đề môi trường và điều kiện lao động. Sông Yamuna, với vai trò là một dòng sông linh thiêng và nguồn sinh kế, cần được bảo vệ và gìn giữ cho thế hệ tương lai.

Trong thành phố Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, tồn tại một gia đình đã gắn bó với nghề hút bể phốt hơn hai mươi năm. Câu chuyện bắt đầu với ông Phan Phong, người đã chuyển từ công nhân nhà máy sang nghề thông cống, rửa máy hút mùi và cuối cùng là hút hầm cầu. Sự thay đổi này đã mang lại thu nhập ổn định cho gia đình ông.

Con trai của ông Phong, Phan Hạo Nam, sinh năm 1997, đã lớn lên trong môi trường làm việc này. Từ nhỏ, anh đã theo cha đi làm và quen với mùi hôi, cảnh lấm lem. Sau khi học đạo diễn phim và khởi nghiệp, anh vẫn quyết định nối nghiệp cha, trở thành “thế hệ hút hầm cầu thứ hai”. Quyết định này của anh không chỉ thể hiện sự tận tâm với gia đình mà còn cho thấy anh không ngại khó khăn.

Một ngày làm việc của Phan Hạo Nam bắt đầu từ sáng sớm. Anh mặc đồ bảo hộ kín mít, kéo ống hút nặng hàng chục kg, mở nắp các bể phốt công cộng để hút. Sau khi xong việc, anh còn phải dọn dẹp, khử mùi, rửa sạch khu vực để không làm ảnh hưởng đến người dân xung quanh. Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và sức khỏe tốt, nhưng đổi lại, anh có thu nhập ổn định.

Thu nhập từ công việc hút hầm cầu đã giúp gia đình Phan Hạo Nam cải thiện đáng kể cuộc sống. Họ đã mua nhà và có xe hơi riêng. Không chỉ vậy, anh đã tìm được tình yêu đẹp qua mạng với cô gái 9X Lý Nhã Thanh, một cô giáo mầm non sống ở Bạc Châu, An Huy. Dù công việc của anh không được coi là “sang”, nhưng tình yêu và sự chân thành của họ đã khiến dư luận ngưỡng mộ.

Về phần mình, Phan Hạo Nam hy vọng một ngày cưới, anh sẽ lái một đoàn xe hút hầm cầu thật sạch sẽ đi sau xe cưới. Điều này cho thấy anh vẫn tự hào về công việc của mình và muốn chia sẻ niềm vui với mọi người. Sự tự tin và hạnh phúc của anh là minh chứng cho việc không có nghề nghiệp nào là không đáng kính trọng, quan trọng là chúng ta phải làm việc với tâm huyết và trách nhiệm.

Ở tỉnh Lào Cai, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số đã biến tiềm năng núi rừng thành hàng hóa, áp dụng khoa học kỹ thuật vào xây dựng thương hiệu sản phẩm, góp phần phát triển kinh tế xanh, bền vững và tạo việc làm cho lao động tại địa phương.

Trước đây, cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số các xã Văn Bàn, Chiềng Ken, Minh Lương, Nậm Chày, Nậm Xé gắn bó mật thiết với những rừng măng. Măng không chỉ giúp họ nuôi sống gia đình mà còn gìn giữ một phần văn hóa bản địa. Tuy nhiên, cuộc sống gắn liền với măng cũng đồng nghĩa với sự bấp bênh: sản lượng không ổn định, giá cả bị thao túng bởi thương lái và thiếu cơ hội vươn ra thị trường lớn.

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của kinh tế hàng hóa, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương đã tham gia vào các dự án phát triển ngành măng, đưa sản phẩm từng bước chinh phục thị trường. Chị Triệu Thị Lai, người dân tộc Dao ở xã Nậm Xé, tỉnh Lào Cai, là một minh chứng sinh động cho hành trình thay đổi đó.

Suốt nhiều năm, cuộc sống của chị gắn với những nhịp thở nơi rừng măng. Với 3-4 hecta rừng, gia đình chị dựa vào những mùa thu hoạch măng để mang lại phần lớn thu nhập hằng năm. Tuy nhiên, mọi thứ bắt đầu thay đổi từ năm 2020, khi chị tham gia Dự án Thúc đẩy Bình đẳng Giới thông qua Nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất Nông nghiệp và Phát triển du lịch.

Thông qua dự án, chị đã được tiếp cận với kỹ thuật canh tác tiên tiến, cải tạo đất, giúp tối ưu hóa việc trồng măng, tăng năng suất và chất lượng măng. Đặc biệt, chị đã tìm được đầu ra mới ngoài địa phương. Việc bán măng ra các tỉnh lân cận đã giúp giá măng tăng đáng kể, từ 25.000 đồng/kg lên 35.000 đồng/kg măng đã bóc vỏ.

Nhờ đó, thu nhập từ măng của gia đình chị tăng từ 20 triệu đồng một vụ lên 30 triệu đồng một vụ cho diện tích trồng 3 hecta. Năm 2024, chị Triệu Thị Lai thực hiện mục tiêu dài hơi hơn, từ một người nông dân trồng măng, chị quyết tâm gây dựng một mô hình kinh tế tập thể quy mô nhỏ, do chính những người phụ nữ dân tộc thiểu số làm chủ.

Nhận được sự đồng hành của chính quyền địa phương, của các cấp Hội phụ nữ, Công ty Tư vấn giải pháp Nông nghiệp và Du lịch CRED, vợ chồng chị Lai cùng 9 hộ gia đình khác trong xã đã thành lập Hợp tác xã Măng Nậm Xé. Thông qua hợp tác xã, các hộ dân có cơ hội được đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật canh tác, bóc vỏ và thu hoạch măng, đồng thời ký kết hợp đồng lâu dài với một công ty thu mua.

Sự thành công và chuyển biến tích cực trong gia đình chị Lai và các hộ lân cận đã tạo động lực mạnh mẽ cho những người phụ nữ khác ở các xã lân cận, thúc đẩy họ chủ động thành lập các hợp tác xã riêng, nắm bắt cơ hội từ giá trị đang ngày càng tăng lên của ngành măng.

Tại xã Nậm Chày, Hợp tác xã Măng Dần Thàng do chị Hà Thị Thu Hương làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc cũng đang tạo dựng cơ hội kinh doanh và việc làm ổn định, bền vững, giúp bà con vùng núi khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Hợp tác xã Măng Dần Thàng được thành lập vào tháng 8/2024 với tổng số 15 thành viên, 100% đều là chị em phụ nữ dân tộc thiểu số tại địa phương. Hợp tác xã hiện nay đang liên kết sản xuất măng với 4 tổ hợp tác, bao gồm 161 hộ dân tại xã Dần Thàng.

Năm 2024, Hợp tác xã đã ký kết thỏa thuận hợp tác 10 năm với Công ty Kim Bôi về việc thu mua sản phẩm măng đạt chất lượng do Hợp tác xã sản xuất. Được tham gia các chương trình tập huấn, chuyển giao công nghệ chế biến và bảo quản măng để hình thành chuỗi chế biến khép kín, tiêu thụ ổn định, hợp tác xã Dần Thàng đã đầu tư 400 triệu đồng xây dựng nhà máy 160m², có thể xử lý tới 1.000 tấn măng tươi mỗi năm.

Chặng đường hình thành, phát triển hợp tác xã của chị Triệu Thị Lai, chị Hà Thị Thu Hương cho thấy sự cần thiết của sự liên kết, hợp tác đồng hành giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà nước, trong quá trình đưa sản phẩm của núi rừng tiếp cận với thị trường trong nước.

Tạo việc làm và mở ra cơ hội phát triển kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số là một trong những mục tiêu quan trọng của các dự án phát triển ngành măng. Không chỉ hướng tới lợi nhuận, mô hình hợp tác xã măng còn mang giá trị xã hội lớn.

Từ chỗ lao động đơn lẻ, manh mún, người dân, nhất là phụ nữ dân tộc thiểu số được tổ chức sản xuất bài bản, có thu nhập ổn định, có cơ hội học hỏi và thể hiện vai trò lãnh đạo. Những biến đổi đó cũng cho thấy sự bền vững khi các mô hình đã tác động tích cực đến chuỗi giá trị măng, từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, kết nối được với nhiều nhân tố liên ngành.

Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm các thông tin tại https://vietnamnet.vn/giao-thuc-che-bien-mang-rung-lam-sao-de-xuat-khau-1912311.html hoặc https://cdnninhthuan.org.vn/kinh-te/manh-mang-trung-quoc-dan-tap-trong-ngo-mi-ng-lam-gi-o-viet-nam-56562.html để đọc nhiều bài viết hơn về măng cụ thể cũng như những tin tức khác về các sản vật trên khắp cả nước .